බත් ගස ජාත්‍යන්තර අවධානයට ලක්වීම

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna
2015/05/27 – ලංකාදීප

බත් දෙන්නේ ගොයම් ගහ නමුත් කොස් හැදෙන්නේ බත් ගහේ බව ජන ව්‍යවහාරය දක්වයි. ගහ කොස් නමුත් එයට බත් ගහ යැයි නම් පට බ`දින්නේ එහි ඇති අසීමිත වැදගත්කම හමුවේ බව නිසැකය. කොස් ගසෙහි වැදගත්කම දැන රට පුරා කොස් පැල සිටවූ ආතර් වී. දියෙස් මහතා කොස් මාමා බවට පත්වන්නේය. එනමුත් ආහාරයකට වඩා කොස් ගස ආර්ථික වටිනාකමක් ඇති වෘක්ෂයක් වශයෙන් සලකන්නට වත්මන් සමාජය හුරු වී තිබේ. කොස් ගස සහ එහි ප‍්‍රයෝජන වර්තමානයෙහි දේශගුණික විපර්යාසයට ලක්වන ලෝකය තුළ පවා අනගි වගාවක් වශයෙන් පුලූල් අවධානයට ලක්වී ඇත.

ද ගාඩියන් සති අන්ත පුවත්පත කොස් ගස ගැන අලූත් මතයක් ඉදිරිපත් කර තිබේ. එය වෙනස් ආකාරයට හිතන්නට ශ‍්‍රී ලාංකිකයන්ට ප‍්‍රයෝජනයට ගත හැකි මගකි. එම ස`ගරාවේ ලේඛකයා කොස් ගෙඩිය ආශ්චර්යවත් ඵලයක් ලෙස අර්ථ කථනය කරයි. ඔහුට අනුව, මහ පොලව මත ඇති ගහක හැදෙන විශාලම ගෙඩිය එයයි. කිලෝ තිස් පහක් පමණ විශාල ගෙඩි ඇති කොස් ගස් දකුණු ඇමරිකාවේ සහ නැගෙනහිර ආසියානු රටවල බහුලව ඇති බව එහි ස`දහන් වෙයි.

කලින් කල සිදුවන දේශගුණික වෙනස්කම් කෘෂිකර්මයට සහ අස්වැන්නට බලපාන්නේය. ලෝක ජනගහනයට අවශ්‍ය ආහාර සැපයුම් අඩු වැඩිවන්නේ එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන්ය. තිරි`ගු, ඉරි`ගු සහ වෙනත් ධාන්‍ය ආහාර නිෂ්පාදනයට අධික වැස්ස සහ නිය`ගය ඉතාමත් අහිතකර තත්ත්ව ඇති කරයි. ඉතා දීර්ඝ නිය`ගයට පමණක් නොව මහා වැස්සට ද ඔරොත්තු දෙන බත් ගහ කාලගුණ විපත් හමුවේ පවා මනුෂ්‍යයාට අවශ්‍ය ආහාර සම්පාදනයට පොහොසත් බව මෙම ස`ගරාව ස`දහන් කර තිබේ.

කොස් ගස ජාත්‍යන්තරයට ගෙන යන්නට අවස්ථාවක් ඇති බව මෙයින් තහවුරු වන කරුණකි. මේ අනුව අලූත් ආර්ථික අවකාශයක් සහ ව්‍යවසායකත්වයක් කොස් ගස කේන්ද්‍ර කරගෙන ගොඩනගන්නට රටට ඇති හැකියාව අධ්‍යයනය කළ යුතුව ඇත. සාරවත් පොලවක නිරායාසයෙන් හැදී අස්වැන්න දෙන කොස් ගස ඉදිරි දශකය තුළ ලෝක ආහාර අවශ්‍යතාවයෙන් කොටසක් සපුරන වගාවක් බවට දියුණු කළ හැකි නම් එය වැදගත්ය.

තවත් කරුණක් අමතක කළ යුතු නැත. පසුගිය වසර හැට තුළ ලෝක ජනගහනය බිලියන දෙකක සිට බිලියන 7.2 දක්වා සීඝ‍්‍ර වර්ධනයක් පෙන්වා තිබේ. එය ජගත් ආර්ථික සංසදයේ ගණන් බැලීමකි. අද ජීවත්වන පරම්පරාව තුළ ජනගහන වර්ධනය අසීමිත ආකාරයට සිදුවී ඇති බව මෙයින් පෙන්වයි. ජනගහන වර්ධනය සමග ජලය, ආහාර නිෂ්පාදනය ස`දහා පොහොර සහ කඩදාසි භාවිතාව විස්මිත ආකාරයට ඉහළ ගොස් ඇති බව ද මෙහි දී පෙන්වා දී තිබේ. රැුසියාව, ඉන්දියාව, චීනය, ඉන්දියාව සහ බ‍්‍රසීලය යන රටවල ජනගහනය, ආහාර පරිභෝජනය සහ වෙළ`ද පොළ අවස්ථා ඉහළ ගොස් ඇත. මෙම ස්වභාවය කලමණාකරනය කිරීම බලවත්ම උවමනාව බව ජගත් ආර්ථික සංසදය දක්වයි.

ශ‍්‍රී ලංකාව මෙම තොරතුරු වලින් අලූත් ආකාරයට හිතන්නට අවශ්‍යය. තිරි`ගු සහ ඉරි`ගු පිටි වලට විකල්ප වශයෙන් කොස් ආශ‍්‍රීත නිෂ්පාදන ජාත්‍යන්තර මට්ටමට ගෙන එන්නට ව්‍යවසායකයන්ට හැකියාව තිබේ. කොස් ඇට සහ මදුලූ පිටි කිරීමේ සිට කොස් ගෙඩිය සම්පූර්ණයෙන් තම්බා මදුලූ ගලවමින් ආහාර ගැනීම දක්වා අලූත් ක‍්‍රම අත්හදා බලමින් සිටින වකවානුවකි. එවැනි දේ වලට හුරුවන්නේ ආහාර හි`ගය සහ එයට පාදක වන දේශගුණ විපර්යාස සම්බන්ධව බලවත් විමසීමක් ඇති තත්ත්ව යටතේ බව අමතක කළ යුතු නැත. ආහාර නිෂ්පාදනය, කල්තබා ගැනීම සහ අසුරා වෙළ`ද පොලට ඉදිරිත් කිරීම සම්බන්ධ තාක්ෂණය වේගයෙන් දියුණු වී ඇති මෙම කාලයෙහි කොස් ගස ආශ‍්‍රිත නිෂ්පාදන නවීන ආකාරයට ජාත්‍යන්තරයට ඉදිරිපත් කළහොත් රැුකියා අවස්ථා පමණක් නොව විදේශ විනිමය උපයන අලූත් මාර්ගයක් ද බවට පත්වනු නිසැකය.

නේපාල බේදවාචකයෙන් මතුවෙන සමාජ ගැටලු

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

2015/05/20 – මිලින්ද මොරගොඩ
නේපාලය තුළ සිදුවූ භූමිකම්පාවෙන් පසු නිෂ්පාදනය වූ තොරතුරු සම්භාරය විවිධ ද්‍රෘෂ්ටිකෝණ වලින් විග‍්‍රහ කරන්නට පටන්ගෙන තිබේ. එය විශාල සහ අනපේක්ෂිත විපතකි. සාමකාමීව ජීවත්වෙමින් සිටි නේපාල ජනතාව එවැනි භූමිකම්පාවකින් තැති ගන්වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ එකක් නොවේ. නමුත් නේපාල ඉතිහාසය දෙස බලන විට ව්‍යවසනකාරී භූමිකම්පා දෙකක් ගැන ප‍්‍රධාන වශයෙන් ස`දහන් වෙයි. 1934 දී සිදුවූ මෙවැනිම භූමිකම්පාවකින් දස දහසටත් දොලොස් දහසටත් අතර පිරිසක් ජීවිතක්ෂයට පත්වූ අතර එය ද කත්මන්දු ප‍්‍රමුඛ ප‍්‍රදේශ ඉලක්ව වී ඇති බව දැක්වේ. 1988 දී සිදුවූ තවත් භූමිකම්පාවකින් හත්සිය ගණනක් මරුමුවට පත්ව දහස් ගණනක් තුවාල ලැබූහ.

දශක හයකට කලින් සිදුවූ භූමිකම්පාවට වඩා විශාල ජන අවධානයක් පසුගිය අප‍්‍රියෙල් මාසයේ දී සිදුවූ විපත කෙරෙහි බලපා ඇත. මෙම විපතින් නම දහසකට අධික පිරිසක් මිය ගිය අතර තුවාල ලැබූ පිරිස දස දහස් ගණනකි. කලින් නැති ජන අවධානයට හේතුව පවතින ගෝලීය මාධ්‍ය භාවිතාවයි. ක්ෂණයකින් සිදුවීම ලොව පුරා පැතිර ගිය කනගාටුදායක ආරංචියක් බවට පත්විය. එයින් වැඩි කලක් යන්නට කලින් නැවත වතාවක් භූමිකම්පාවක් සිදුවන්නේය. පළමුව සිදුවූ භූ කම්පනය ගැන බටහිර මාධ්‍ය වාර්තා කරන ලද ආකාරය, එම දෙවැනි භූ චලනය හා සමාන්තර බලවත් අවධානයක් ගෙන තිබේ. ඛේදවාචකය දෙස බලන ලද ද්‍රෘෂ්ටි කෝණය සම්බන්ධව පුලූල් සාකච්ඡා කරන්නට පටන්ගෙන ඇත. එය සන්නිවේදනයේ අලූත් පැතිකඩකි.
නේපාලයේ අහිංසක දුගී ජනතාවගේ ක`දුළු ගැන වාර්තා නොකළ ඇතැමි මාධ්‍ය ආවරණ එහි දී විනාශ වූ පෞරාණික ඉදිකිරීම් සහ නිවාස ගැන අවධානය යොමු කරන ලද බව විවේචනාත්මකව දක්වයි. අවුරුදු එකොලොස් දහසකට කලින් මිනිසුන් ජීවත් වූ බවට සාක්ෂි ඇති හිමාලය අවට සිදුවූ හානිය සහ හිමාලයේ උස මිටර් ගණනකින් අඩුවූ බව මාධ්‍ය වලින් මතුකිරීම හෙලා දකින්නට පටන්ගෙන තිබේ. මෙය පන්ති ප‍්‍රශ්නයක් බවට නිර්වචනය කරන්නට ද ඇතැම් පිරිස් එඩිතර වී ඇත. දුප්පත් ජනතවගේ දුක වේදනාව නොදකින බටහිර මාධ්‍ය එහි ඇති සොබාවික දේ සහ සංරක්ෂිත දේ ගැන උලූප්පා කතා කිරීම නුසුදුසු බව ද දක්වමින් සිටී.

කත්මන්දු ලෝකයේ ඓතිහාසික, සුන්දර නගරයක් බව අවිවාදිතය. සොබා දහමට ඇලූම් කරන්නෝ එවරස්ට් ක`දුවැටිය සිය ආත්මය සේ සලකති. ලෝකයේ උසම ක`දුවැටි දහය අතරින් අටක්ම ඇත්තේ නේපාලය තුළ බව ද ප‍්‍රකාශ වෙයි. ඉතාම දුෂ්කර ප‍්‍රවාහන විධි සහ ගුවන් යානා ප‍්‍රවේශ වීමේ දී ඉතා පරෙස්සම් විය යුතු ආකර්ශණීය ගුවන් තොටුපොල ගැන කතා කරන බටහිර මාධ්‍ය ඒවා යේ පැවැත්මට සිදුවූ තර්ජනය ගැන බලවත් ආකාරයට කරුණු මතුකරයි. නමුත් දින ගණන් කුස ගින්නේ ක`දවුරු වලට වී ශීතලෙන් ගැහෙමින් සිටි ජනී ජනයාගේ වේදනාව නිසි ආකාරයට රූප රාමු වලට හසුවූයේ නැති බව ද මෙම වාර්තා කිරීම පංති ප‍්‍රශ්නයක් ලෙස හුවා දක්වන්නෝ කියා සිටිති.

පවතින පරිසර සාධක සහ ඓතිහාසික තත්ත්ව මත නේපාලය දෙස ජාත්‍යන්තර අවධානය වැදගත් බව අවිවාදිතය. නමුත් බටහිර ධනවත් සමාජය මිනිසුන්ගේ ජීවිත වල නිසි වටිනාකම තක්සේරුවකට යා යුතුය. එකී සමාජයේ උවමනාව වෙනුවෙන් කරන ලද වාර්තා කිරීමේ දී සිදුවූ අතපසුවීම් පංති ප‍්‍රශ්නයකි. දුප්පතාගේ දුක නොපෙනෙන සහ අසරණ වූ ජීවිතයකට වඩා අන් කාරණා මතුවීම විමසිල්ලට ලක්විය යුතුය.
වර්තමාන මාධ්‍ය භාවිතාව ඉතාම තියුණු තර`ගකාරී එකක් බවට පත්ව තිබේ. ප‍්‍රවෘත්තිය ඉක්මනින් සපයන අතර අනෙක් මාධ්‍යයට වඩා වෙනස් කෝණයකින් ප‍්‍රවෘත්තිය විකාශය කර පාඨක සහ ප්‍රෙක්ෂක අවධානය දිනා ගන්නට තර`ග කරන වකවානුවකි. එවැනි පසුබිමක් නිර්මාණය වන්නේ මාධ්‍ය විකාශය තුළ විශාල ධනස්කන්ධයක් ආයෝජනය වන හෙයින් බව ද අමතක කළ යුතු නැත. අනුග‍්‍රාහකයන් ද එම අනුග‍්‍රාහකයන් සම්පාදනය කරගන්නා වෙළ`ද පොළ ද ප‍්‍රවෘත්තියට වඩා බලවත් සාධකයක් සේ ඉදිරියට පැමිණෙයි. නියම පංති ප‍්‍රශ්නය එය බව අවිවාදිතය.

සමාජ ගැටුම්, ස්වාභාවික විපත් සහ ඛේදවාචක වාර්තා කිරීමේ දී මෙවැනි පැති ගැන අවබෝධයක් අවශ්‍යය. බටහිර මාධ්‍ය නේපාලයේ සිදුවීම් ගැන වාර්තා කළ ආකාරය සම්බන්ධ විවේචනය කරන්නන්ගේ හරය වටහා ගැනීමට ඉතාමත් වැදගත් සාක්ෂියකි. ශ‍්‍රී ලංකාවේ මාධ්‍ය භාවිතාව අලූත් පැති කරා යොමුවන අතර මෙවැනි දේ ගැන අධ්‍යයනය කිරීම ද සුදුසු බව ස`දහන් කළ යුතුය.

සතුටු කලාප රට පුරා ඇති කිරීමේ අවශ්‍යතාව

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

2015/05/13 – ලංකාදීප – මිලින්ද මොරගොඩ
වෙසක් පහන්වල ප‍්‍රීති වෙසක් යනුවෙන් ලියා තිබුණේ කලින් පරම්පරාවේය. එම දිනයේ සතුටු වෙන්නැයි එයින් අදහස් කළේ නැත. බුද්ධාලම්බන ප‍්‍රීතිය බෞද්ධයන්ට වැදගත් වූ හෙයින්ය. බුදුන් වහන්සේ ගේ උපත, බුදුවීම සහ පිරිනිවීම සමස්ථ ලෝකවාසීන්ම මහා මංගල්‍යයක් සේ සලකන්නේය. සසර දුකින් එතෙරවීමට මග දැක්වූ බුදුන් වහන්සේ ගේ ධර්මයට අනුව හැසිරී නිවන සාක්ෂාත් කරගැනීම බොදුනුවන්ගේ උතුම් පී‍්‍රතියයි.
එනමුත් වර්තමානයේ වෙසක් නිවාඩුව උත්කර්ෂවත් අවස්ථාවක් වී තිබේ. දන්සැල, තොරණ සහ වෙසක් කූඩුව පී‍්‍රතිය ඇතිකරන කලාප බවට පත්ව ඇත. ශීල ව්‍යාපාර සහ භක්ති ගීත සංදර්ශන වෙනුවෙන් පැවැති උනන්දුව ද මෙවර වෙසක් දිනයේ දී හීන වී තිබූ ආකාරයක් නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. ජන සමාජයේ සියලූම දෙනා පාරට පැමිණ දන් සැලෙන් කා බී කෙළි දෙලෙන් ගත කිරීම සුලබ දසුනක් විය. දරු දිරියන් ද සමග පැමිණන මහත්වරු සහ නෝනාවරු පැය ගණන් පෝලිම්වල සිට කඩල පැකැට්ටුවක්, මඤ්ඤොක්කා පාර්සලයක් හෝ අයිස් කී‍්‍රම් රැගෙන සුඛෝපභෝගී වාහනයට ගොඩවූයේ අසිරිමත් සතුටක් ලැබූවන් සේය.
නාගරික ජීවිතය ඉතාමත් සංකීර්ණ අවිවේකී එකකි. නිතිපතා දහසකුත් එකක් රාජකාරි වල නියැලී සිටි ඇතැමි දෙනෙකුට සැහැල්ලූවෙන් මහ මගට බසින්නට දන් සැල විවෘත ආරාධනාවක් සකස් කරන ලද බව පෙනේ.

මැදි ආදායම් රටක් වශයෙන් ඉහළට නැගෙන විට රට තුළ තරගකාරීත්වය පවත්වාගෙන යන්නට නම් අසීමිතව වැඩකිරීම හැර අන් විකල්පයක් නැත. එයට සරිලන ආකාරයට නගරය පමණක් නොව ඒ තරමට ගම ද, ගම අවට අර්ධ නාගරික ප‍්‍රදේශ ද වේගයෙන් වෙනස් වෙමින් තිබේ. ඉදිරි කාලය තුළ ශ‍්‍රී ලංකාව ඉහල මැදි ආදායම් රටක් බවට පත් කරන්නට සැලසුම් සකස් කරමින් සිටී. එයින් අ`ගවන්නේ මෙම සංකීර්ණත්වය තවත් වැඩි දියුණු වන බව විනා අනෙකක් නොවේ. දන්සැලේ සතුට තහනම් කිරීම පමණක් නොව ආගමික සහ සමාජ නායකයන් ලවා එය විවේචනය කිරීම පමණක් විස`දුම වන්නේ නැත.
නිදහස සහ සතුට ඉල්ලන ජන සමාජයට එය සරලව වි`දින්නට හැකි පසුබිමක් සකස් කිරීම ආර්ථිකයේම එක කොටසක් බව යෝජනා කළ යුතුව තිබේ. නිදහසේ සැරිසරන, විනෝදයෙන් ගතකරන තැන් සහ එම කාලය රටට අහිමිවූයේ ඇයි? එය නිතර ස`දහන් කරන ත‍්‍රස්තවාදයේ ප‍්‍රතිඵලයකි. සිනමා ශාලා වල රාත‍්‍රී දර්ශන අවලංගු වෙයි. එවැනි තීරණයක් ගැනෙන්නේ පොදු ප‍්‍රවාහන සේවා රාත‍්‍රි කාලයේ දී අඩාලවීම සමගය. බොජුන් සහ අවන් හල් ද හැන්දෑ වන විට දොරවල් වැසෙන තැනට පත්විය. අන්ධකාරය ගලා එන විට හැකි ඉක්මනින් නිවස බලා ගිය ශ‍්‍රී ලාංකේය ප‍්‍රජාවට රාජකාරිය විනා කාර්යාලයෙන් පසු යම් කාලයක් විනෝදවන අවස්ථාව අහිමි වෙයි. පොදුවේ පවත්වන සංදර්ශන සහ සැනකෙළි සීමාසහිත වන්නේ ද ආරක්ෂක ගැටලූ හෙයින්ය.
ත‍්‍රස්තවාදය පරාජය කරන ලද නමුත් සාමකාමී පරිසරයට ජන ජීවිතය පරිවර්තනය වන්නේ එතරම් වේගයෙන් නොවේ. සැකය සහ භීතිය ඇතිව ජීවත් වූ ජනතාව සතුට වි`දින්නට පෙළැඹවීම ඉක්මනින් කරන්නට හැකියාවක් නැත. ඒ ස`දහා පහසුකම් ගණනාවක් සම්පූර්ණ කරන්නට අවශ්‍යය. වර්තමාන ජන සමාජයට අවශ්‍ය කරන සරල සතුටුදායක කලාප රට පුරා තැනින් තැන ඇති කරන්නට අවශ්‍යය. එය ආණ්ඩුවට කළ හැකි එකක් නොවේ. පුද්ගලික අංශය මෙහෙයැවීම වැදගත්ය. තෝරාගත් සැලසුම් අනුව සුදුසු ආයෝජකයන්ට දිරි ගැන්වීම් ලබා දිය යුතු අතර එය අලූත් රැකියා අවස්ථා සහ පලාත් පාලන ආයතන වලට බදු ආදායමක් ලැබෙන රටේ ආර්ථිකය සක‍්‍රීය කරන ව්‍යවසායයකි. එවැනි අංශ හරහා ආහාර පාන වෙළ`දාම දියුණු වන අතර එයට සමාන්තරව පොදු මගී ප‍්‍රවාහනය ද රාත‍්‍රී ගමන් වැඩි කරනු ඇත. දැන් පවතින මගී බස් රථ පැය අටක් දහයක් ධාවනය කර දිනක උපයන ආදායම පහසුවෙන්ම දෙගුණයක් කරගත හැකි සහ කණ්ඩායම් දෙකකට රැකියා කරන්නට හැකි මට්ටමකට දියුණු කරන විනයක් ඇති කළහොත් පවතින පරිසරය ඉක්මනින් වෙනස් වන බව නිසැකය. මේ වෙනුවෙන් අවශ්‍ය විධිවිධාන සහ ප‍්‍රතිපත්ති සකස් කර ආයෝජකයන්ට අවස්ථාව සැපයීම අවශ්‍ය ප‍්‍රමුඛ කාරණයයි.
ඉතාම ඉහළ ආදායම් මට්ටමක් උපයන ජනතාව වෙනුවෙන් විනෝද අවස්ථා රට තුළින් පමණක් නොව රටින් බැහැරව ද ලබා ගත හැකි ස්වභාවය තුළ මැදි හා පහල ආදායම් උපයන ලාංකිකයන්ගේ අවශ්‍යතා වලට ගැලපෙන සහ දරාගත හැකි මිලකට මෙම සතුටු කලාප සංවිධානය කිරීම සුදුසුය. එවිට එය සමාජයට සැනසිල්ල ඇති කරනු ඇත. වැඩ කිරීම පමණක් නොව සතුට ද දෛනික ජීවිතයේ කොටසක් බවට පත්වන අවකාශයක වෙසක් දිනයේ දී දන් සැලට සහ අනෙක් දිනයක පවත්වන සංගීත සංදර්ශනයට යම් සංයමයක් උපයා ගත හැකි වනු ඇත.

ජාති ආගම් අතර අනවබෝධය තුරන්කරමු

ප්‍රතිචාරයක් ලබාදෙන්න

milinda-prashna

2015/05/06 -ලංකාදීප -මිලින්ද මොරගොඩ

කුරුණෑගල රම්බඩගල්ල ශෛලමය සමාධි පිළිමය සැදැහැවතුන්ගේ වන්දනාමානයට විවෘත වූයේ නොබෝදාය. පොලොන්නරුව ගල් විහාර පිළිම නිර්මාණය සිදුවීමෙන් සිය වස් අටකට පසුව මෙරට නිම කළ එකම සෙල් පිළිමය මෙම බුද්ධ ප‍්‍රතිමාව බව ස`දහන් වෙයි. එය එය ඉතාමත් භාරධූර විශිෂ්ඨ කර්තව්‍යයකි. ශ‍්‍රාස්ත‍්‍රපති එගොඩමුල්ලේ අමරමෝලි නායක හිමිපාණන්ගේ කැපවීම සහ නොපසුබස්නා වීර්යය අගය කළ යුතුය. 2001 අවුරුද්දේ ඇෆ්ගනිස්ථානයේ බාමියන් බුදු පිළිම ත‍්‍රස්තවාදීන්ගේ විනාශයට ලක්වීම සම්බන්ධ සිද්ධිය මුල් කරගනිමින් මෙම පිළිමය නෙලන සිතිවිලි පහල වන්නේ හිමිපාණන්ට සහ එහි දහම් පාසලේ ඉගෙන ගත් දරුවන් තිදෙනෙකුට වීම සුවිශේෂී අවස්ථාවකි.

ඉන්දියාවේ ශිල්පීන් පැමිණ මෙරට බෞද්ධ ජනතාවගේ සම්බන්ධවීමෙන් ජාතීන් සහ ආගම් එකතු කරන ජාත්‍යන්තර සංකේතයක් රට තුළ ස්ථාපිත කිරීම ඉතාමත් වැදගත්ය.අප ගත කරමින් සිටින්නේ බුද්ධෝත්පාදයෙන් වසර දෙදහස් හයසියයකට වැඩි කාලයක් ගතවී ඇති වකවානුවකි. වර්තමානය බුදු දහම නොයෙක් ආකාරයේ අභියෝගයන්ට මුහුණ දෙන යුගයකි. තාක්ෂණය තුළ බුද්ධ දර්ශනය සන්නිවේදනය වේගවත් සහ තර්කානුකූල වකවානුවකට පත් කර ඇති නමුත් ඒ හා සමාන්තරව අන්තවාදී අදහස් සහ අන්තවාදී බලවේග මතුව තිබෙන ආකාරය ද අවබෝධ කරගත හැකිය.
බුදු දහම අන්තවාදී එකක් නොවේ.

එහි දර්ශනය මධ්‍යස්ථ භාවයයි. මැද මාවත තෝරා ගත් බුදුන් වහන්සේ දේශනා කළ ධර්මය පසුගිය සියවස් දෙසිය හැට තුළ නොයෙක් ආකාරයට විහිදී ඇති බව පෙනේ. මෙම කාලය තුළ පරම්පරා අති විශාල ප‍්‍රමාණයක් තුළ ධර්මය සන්නිවේදනය වූ ආකාරය ප‍්‍රබලය. ලෝ වැසියන් එහි පණිවුඩය හ`දුනාගත් ආකාරය ඉතාමත් සියුම්ය. බුදු හිමියන් ගේ දේශනාව තුළ සත්‍ය ගවේශනය ස`දහා තර්ක කරන්නැයි ඉඩ දී තිබේ. කාලාම සූත‍්‍රයේ දී තමන් කියන හෙයින් විශ්වාස නොකරන්නැයි දේශනා කර ඇත. එවැනි ගවේශනයට ඉඩ ඇති දර්ශනයක් හෙයින්ම සද්ධර්මය පවතින්නේය. යථාර්ථවාදී ආකාරයට ප‍්‍රශ්න කර එහි ගැඹුර විමසන්නට ඉඩ දෙන හෙයින් එය ප‍්‍රායෝගිකය.
ජාත්‍යන්තරයේ පවතින නොයෙක් බලවේග හමුවේ ථෙරවාදී බුදු දහම එකිනෙකට වෙනස් ආකාරයේ මත බේධ සහ ගැටුම් වලට මුහුණ දෙන බව පෙනී යයි. බුදු දහම ථෙරවාදී සහ මහායාන වශයෙන් බෙදෙන්නේ ද පමණක් නොව ශ‍්‍රී ලංකාවේ පවා නිකාය වශයෙන් අනන්‍යතා බිහිවන්නේ ද ඒ අනුවය. මෙම තත්ත්වය හමුවේ ජාත්‍යන්තරව ථෙරවාදී බුදුද දහම අදහන රටවල් සහ සංවිධාන අතර අන්තර් සහයෝගීතාවයක් ඇති කරගැනීම ඉතාම වැදගත්ය. එවැනි පරමාර්ථ ඇතිව එනම් ථෙරවාදී බුදු දහමට එල්ලවන අභියෝග ඉදිරියේ පුලූල්ව සාකච්ඡුා කර යම් යම් පොදු විස`දුම් නිර්මාණය කරගැනීමට මෙයින් අපේක්ෂා කරයි.
ගැටුම් නිරාකරණයට ථෙරවාදී බුදු දහම ආභාෂයට ගත හැකි ආකාරය ගැන තායිලන්තයේ බැංකොක් නුවර දී මෙයින් කාලයකට කලින් වැඩමුළුවක් පැවැත්වෙයි. නිර්මල බුදු දහම සහ එහි දර්ශනය ජාතීන් සහ ආගම් අතර පවතින ගැටුම් හා අනවබෝධය තුරන් කිරීමට උපයෝගී කරගත හැකි ආකාරය සම්බන්ධව එහි දී විද්වත් මත ඉදිරිපත්ව ඇත.

තායිලන්තය, බුරුමය, කාම්බෝජය, වියට්නාමය සහ ශ‍්‍රී ලංකාව ඇතුළු රටවල්වලිින් හිමිපාණන් වහන්සේලා සහ බෞද්ධ නියෝජිතයන් සහභාගී වී තිබේ. මෙම වෙසක් සමයේ දී ගැටුම් නිරාකරණයට ථෙරවාදී බුදු දහම උපයෝගී කරගත හැකි ආකාරය ගැන පමණක් නොව දහම සදාතනික අනන්‍යතාවයක් තුළ තහවුරු කරන්නේ කෙසේද යන කාරණය ගැන ද සාකච්ඡුා කිරීම වටී. බුදු දහම මුහුණ දෙන අන්තවාදය, සමාජ ගෝලීයකරණය තුළ දහම තුළ පැවැතිය යුතු අනන්‍යතාවය පමණක් නොව ථෙරවාදී බුදු දහම භාවිතාව සම්බන්ධව ද ජාත්‍යන්තර එක`ගතාවය වර්තමානයේ දී ඉතාමත් වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි.

ඒ වෙනුවෙන් යම් ආකාරයකට ථෙරවාදී රටවල් අතර සාශනික ජාලගත කිරීමක් වෙනුවෙන් මහා සංඝ රත්නය සහ බෞද්ධ ජනතාව ඉදිරිපත් වීම කාලීන අවශ්‍යතාවයක් බව ස`දහන් කළ යුතුය.