Milinda Prashna

2016/03/30 – ලංකාදීප

දරුවන් ඉගෙන ගන්නට කැමැති හොඳට උගන්වන ගුරුවරුන්ගෙනි. ගුරුවරු කරන්නේ දරුවන්ට ගැලපෙන පරිදි ඉගැන්වීමයි. ගුරුවරු පමණක් නොව විදුහල්පතිවරු ද දෙමව්පියන්ට, නිලධාරීන්ට සහ ඇමැතිවරුන්ට උවමනා ආකාරයට විදුහල පාලනය කරමින් සිටී. ස්වාමීන් වහන්සේලා ධර්මය දේශනා කරන්නේ දේශනා කළ යුතු දේ සමාජයට දන්වන්නට නොවේ. අනෙකුත් ආගමික නායකයන් ද එසේම බව නිරීක්ෂණය කළ හැකිය. අහන්නට එනු කැමැති පිරිස වැඩි කරගන්නටය. දේශපාලනඥයන් ක‍්‍රියාත්මක වෙන්නේ ජන නායකයන් හැටියට නොවේ. නායකත්ව ගුණාංග පිළිබිඹු කරනු වෙනුවට ජනතාව කැමැති නායකයන් වෙන්නට ඔවුන් සූදානම්ය. පුවත්පත්, ගුවන් විදුලිය රූපවාහිනිය වැනි මාධ්‍ය පවා සූදානම් ජනතාව කැමැති දේ දෙන්නටය.

ජනතාව ඉල්ලන දේ සැපයීම නායකත්වය ද? නායකයෙකුගෙන් පිළිබිඹු  විය යුතු ඉල්ලූමට සැපයීම ද? ශ‍්‍රී ලංකාවේ සමාජ ආගමික සහ දේශපාලන නායකත්වය ගමන් කරමින් සිටින්නේ ඉල්ලන දේ සපයන ව්‍යුහයකටය.සමාජ භූමිකාව තුළ මහා පෞර්ෂයක් තිබූ ගුරුවරයාගේ ස්වභාවය තැන අද ජනප‍්‍රිය ගුරුවරයෙකු අත් පත් කරගෙන තිබේ. ජනප‍්‍රියත්වය වෙනුවෙන් ගුරුවරු කරන්නේ උගන්වන ආකාරය වෙනස් කිරීමයි. වෙනස් ආකාරයට සැහැල්ලූවෙන් උගන්වන ගුරුවරුන් අතිරේක පන්ති පවත්වන ජනප‍්‍රියත්වයේ ඉහළටම පැමිණි අය බවට පත්ව තිබේ. දහම් දෙසන ආගමික නායකයන් ද, මාධ්‍ය ආයතන ද රේටිං කරන්නේ දිනාගෙන ඇති ජනප‍්‍රියත්වය අනුවය. ආගමික දර්ශනය වෙනුවට ජනප‍්‍රිය බණ දේශනා කරන  ස්වාමීන් වහන්සේලා අතර පිළිගැනීමේ අනුපිලිවෙලක් හැදී තිබේ. එම ජනප‍්‍රියත්වය හැදෙන්නේ ජනතාව අතරය. ගුණවත්කම, ධර්ම විනයානුකූලව හැසිරීම එහිලා සලකා බලන්නේ නැත. සලකා බලන්නේ තමන්ට දැනෙන ආකාරයට දේශණා කිරීමේ හැකියාවයි.

ගුරවරු, ආගමික නායකයන් සහ මාධ්‍ය යන සලකා බලන ලද අංශ සම්පූර්ණයෙන්ම මෙම ජනප‍්‍රිය උවමනාව වෙනුවෙන් ක‍්‍රියාකරන බව සඳහන් කරන්නට හැකියාවක් නැත. කොටසක් ජනප‍්‍රියත්වය වෙනුවට ගෞරවය දිනා ගන්නා අරමුණෙන් කි‍්‍රියාත්මක වන බව දැක්විය හැකිය. නමුත් දේශපාලනය  නරක ආකාරයට ජනප‍්‍රියත්වය වෙනුවෙන් නැඹුරු වී තිබේ. ශ‍්‍රී ලංකාවේ සියලූම ක්ෂේත‍්‍ර දරුණු අන්දමට දේශපාලනය ග‍්‍රහණයට ලක්ව තිබේ. ජන ජීවිතයේ පැවැත්ම දේශපාලන පක්ෂ සහ දේශපාලනඥයන්ගේ බලය තීරණය කරන බව පැහැදිලිව පෙනෙන අතර ජනප‍්‍රියතාව වෙනුවෙන් ජනතාව හමුවට යන දේශපාලනඥයන් ජන අවශ්‍යතා ඉටු කිරීම වෙනුවට පාක්ෂිකයන් ගේ උවමනා සාක්ෂාත් කිරීමට පමණක් වැඩිපුර උනන්දුවීම මෙහි ඇති තවත් බලවත් ප‍්‍රශ්නයක් බව පැහැදිලිව පෙනේ.

ජනතාව අතර ජනප‍්‍රිය වෙන්නට දේශපාලනඥයන් කරන්නේ ජනයා අපේක්ෂා කරන ඔවුන් පිනවන දේශපාලනයක යෙදීමයි. කතාකරන්නේ, අපහාස, උපහාස සහ අවලාද කරගන්නේ පටු ආකාරයකටය. ජන නායකත්වයක් එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ නැත. දේශපාලනඥයන් හැසිරෙන ආකාරයෙන් ඔවුන් නායකත්වයට ඔබින පරිනත බවක් ඔප්පු කරන බවක් නොපෙන්වයි. රට වෙනුවෙන්, රටේ අනාගතය වෙනුවෙන් බිහිවන නායකත්වය මෙවැනි දේශපාලනඥයන් දැයි සිතෙන තරමට එය බරපතලය.

ජනතාවට උවමනා ආකාරයට ක‍්‍රියා කරනු වෙනුවට ජනතාවට ඉදිරියෙන් සිටින නායකයන් රටට අවශ්‍යව තිබේ. ගුරුවරු දරුවන් ගේ ජනප‍්‍රියත්වයෙන් යැපෙන්නට අවශ්‍ය නැත. අවශ්‍ය ඔවුන්ට ඉදිරියෙන් සිටින්නටය. ආගමික නායකයන් ජනතාවට නිසි මග පෙන්වනවා විනා ඔවුන්ගෙන් ජනප‍්‍රියත්වය අපේක්ෂා කරන්නේ ඇයි? දේශපාලනඥයන් රටක් ඉදිරියට ගෙන යා යුතුය. මිනිසුන් හිතන්නේ නැති දේ හිතන්නට තරම් පුලූල් හදවත් ඇති, ජනතාව අපේක්ෂා කරන්නේ නැති තරමට දුර දක්නා නුවණකින් යුතු දේශපාලනඥයෝ ශ‍්‍රී ලංකාවේ පැවැත්මට දායක වනු ඇත. එය එසේ නොවන්නේ නම් මෙම ගමන තව තවත් දුෂ්කර වනු නිසැකය.

2016/03/23 – ලංකාදීප

මෙයින් දශකයකට දෙකකට කලින් දුරකථන කතා බහ ගාස්තු රහිත නිදහස් එකක් විය හැකි යැයි උපකල්පනය කළේ නැත. නමුත් අද ස්කයිප්, වයිබර් වැනි තාක්ෂණය උපයෝගී කරගෙන කරන කතා බහට මිල හෝ දේශසීමා බාධාවක් නැත. නිදහස්ය. විදුලිය බලය ගාස්තුවක් අය නොකර නිවසටම බෙදාදෙන එකක් විය හැකි යැයි සඳහන් කළහොත් එය පුදුමයට හේතුවනු ඇත.නමුත් තවත් අවුරුදු පනහකින් විදුලියට මිලක් අය නොකරන්නට ඉඩ තිබේ. වියදමක් නැති බලශක්ති උත්පාදනය ගැන ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රජාව පර්යේෂණ කරමින් සිටී. සූර්ය බලය, සුළඟ උපයෝගී කරගෙන විදුලිය නිපදවීම පමණක් නොව ගබඩා කිරීම ගැන අලූත් අදහස් සාකච්ඡා වෙමින් තිබේ. මෙම අදහස් සාක්ෂාත් වුවහොත් දුරකථන කතාබහ නොමිලේ සිදුවන ආකාරයට විදුලිය ද නොමිලේ ලැබෙන්නට බැරි නැත. එවැනි ඉලක්කයකට ගමන් කරන ස්වභාවය තුළ ශී‍්‍ර ලංකාවේ විදුලිය බල ක්ෂේත‍්‍රය තුළ සිදුවිය යුතු පරිවර්තනය කෙබදු එකක්ද?

විදුලිය බලය ජන ජීවිතයට කොපමණ වැදගත් ද යන්න සනාථ වූයේ පසුගිය දිනවල දීය. විදුලිය බලය බිඳවැටෙන විට එදිනෙදා ජන ජීවිතයට බාධා සිදුවූ අතර බලශක්තිය පැත්තෙන් පමණක් නොව විදුලිය උපයෝගි කරගෙන පවත්වාගෙන යන සේවා, නිෂ්පාදන සහ අනෙකුත් අංශ පත්වූයේ බලවත් අර්බුදයකටය.රටක් වශයෙන් ඉහළ මැදි ආදායම් ස්ථරයට ගමන් කරන විට විදුලිය වෙනුවෙන් ඇති ඉල්ලූම ඉහළ යයි. එයට සරිලන ආකාරයට සැපයුමක් කරන්නට අපොහොසත්වන විට ගැටලූ මතුවෙයි. විදුලිය සැපයීම සම්බන්ධව තාක්ෂණික ප‍්‍රශ්නය ඇතිවීම ද වැලැක්විය නොහැකිය. විදුලිය නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම සහ පාරිභෝගිකයාට වාසි සහගත ආකාරයට සැපයීම සම්බන්ධයෙන් ජාත්‍යන්තරව පවතින අලූත් ව්‍යුහ කෙරෙහි සැලකිල්ලක් දැක්වීම මෙම තත්ත්වයට කෙටි කාලීන පමණක් නොව දීර්ඝ කාලීන උත්තරයක් වනු ඇත.

ශ‍්‍රී ලංකාවේ විදුලිය පිරිවැය අඩු ආකාරයකට ජල බලයෙන් නිෂ්පාදනය කළ හැකි උපරිම සීමාවට ළඟාවී තිබේ. දශක තුනකට පමණ කලින් විදුලිය බලාගාර වල භාවිතා කරන ලද ටර්බයින් වලට වඩා දියුණු මෙවලම් සහිතව තාක්ෂණය දැන් භාවිතාවෙයි. එවැනි පියවර සහිතව ජල විදුලිය බලාගාර අලූත් වැඩියා කළ යුතුව තිබේ. ජල විදුලිය හැරුණ විට ශ‍්‍රී ලංකාවට අඩුම පිරිවැයකින් විදුලිය නිපදවිය හැකි අවස්ථා වශයෙන් සූර්ය බලය සහ සුළඟ ගැන සඳහන් වන නමුත් වර්තමානයේ ඒ වෙනුවෙන් ආයෝජනය සීමා සහිතය. දැවිතෙල් සහ ගල් අඟුරු වලින් විදුලිය නිපදවීම කෙරෙහි ශ‍්‍රී ලංකාව වැඩි අවධානයක් දක්වයි. එය වියදම් අධික සහ පරිසරයට නොගැලපෙන එකකි. පවතින රාමුවෙන් වෙනස් වී විදුලිය නිපදවීම සම්බන්ධ තීරණ ගැනීම ආණ්ඩුවක ප‍්‍රතිපත්ති සම්බන්ධ කාරණයකි. නිපදවන විදුලිය වෙනුවෙන් කරන පිරිවැය අඩු කර ගැනීම පමණක් නොව විදුලිය අඩුම ගාස්තුවකට පාරිභෝගිකයා අතට පත් කිරීම ද ඉතාම වැදගත්ය. එය කළ හැකි වන්නේ තරගකාරී ආකාරයට ප‍්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමෙන් පමණකි. විදුලිය නිපදවීම රාජ්‍ය පුද්ගලික අංශ අතර තරඟයකට යොමු කළ හැකි අතර වඩා අඩු වියදමකින් විදුලිය නිපදවන විට එහි වාසිය ලැබෙන්නේ රටට සහ පාරිභෝගික ජනතාවටය.

ඛනිජ තෙල් සම්බන්ධයෙන් ද රටට තිබුණේ ඒකාධිකාරයකි. ඉන්දියානු සමාගමක් මෙරට ආයෝජනයට කැඳවීම තුළ එහි පරිවර්තනයක් සිදුවිය. ටෙලිකොම් අංශය තුළ සිදුවූ වෙනස නොවේ නම් අද පවතින සන්නිවේදන පහසු සමාජය බිහිවෙන්නේ නැත. කොළඹ වරාය තුළ සමාගම් තුනක් තරඟකාරීව මෙහෙයැවෙන අතර එම තත්ත්වය නොවේ නම් කොළඹ වරාය අදටත් අකාර්යක්ෂම සහ ආර්ථික අවාසිදායක තැනකි. විදුලිය නිපදවීම, බෙදාහැරීම සහ අලෙවිය තරකාරීව කරන විට එහි වාසිය අත්පත්වන්නේ ජනතාවටය. එය උසස් සේවය සහ ගෙවන මිල අඩු ස්වභාවයක් ඇති කර තිබේ. නවීන තාක්ෂණික ක‍්‍රම භාවිතා කර අඩු වියදමකින් විදුලිය නිපදවන හෙයින් වාසිය ලැබෙන්නේ පාරිභෝගිකයන්ටය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ විදුලිය බලශක්ති අංශය ද අලූත් යුගයට ගැලපෙන ආකාරයට ප‍්‍රතිව්‍යුහගත කරන්නට මෙම අභියෝගාත්මක අවස්ථාව සුදුසු පරිසරයක් නිර්මාණය කර දී තිබේ.එකී අවකාශය තුළ විදුලි සංවර්ධන මාර්ග සිතියමක් ප‍්‍රකාශයට පත් කළ යුතු අතර නිශ්චිත සැලසුම් මගින් වියදම් අධික විදුලි උත්පාදනයට විකල්ප ප‍්‍රභව වශයෙන් සූර්ය සහ සුළං බලශක්තිය උපයෝගී කරගන්නා අන්දම සැලසුම් කිරීම සුදුසුය. ඉදිරි බලශක්ති අවශ්‍යතා වල සැලසුම, එහි ආයෝජනය සහ තරගකාරීත්ව ස්වභාවය රටට අනාවරණය කර සංවාදයකට ලක් කිරීම ඉතාම වැදගත්ය.

2016/03/16 – ලංකාදීප

කප්පම යන වචනයෙන් අඟවන්නේ බලහත්කාරයෙන් අයුතු ආකාරයට ධනය උපයා ගැනීමය. වර්තමාන ක‍්‍රමය තුළ කප්පම්කාර සමාජ ව්‍යුහයක් බිහිවී ඇති බව පෙනෙන්නට තිබේ. එය ඉතා නරක ස්වභාවයකි. පුද්ගලික බස් රථ සේවාව කප්පම් කල්ලි වලට ගොදුරු බව ප‍්‍රසිද්ධ කාරණයකි. නීත්‍යානුකූලව මගී ප‍්‍රවාහන සේවාවක් වශයෙන් රට තුළ කි‍්‍රියාත්මක නමුත් බස් ධාවනයේ දී පමණක් නොව ප‍්‍රධාන නැවතුම් පොල වල දී ද, අතරමැදි පුද්ගලයන්ට මුදල් ගෙවන්නට සිදුව තිබේ. මෙම කප්පම් වලට වන්දි ගෙවන්නේ මගී ජනතාවයි. අතරමැදියන්ට ගෙවන අනිසි පිරිවැය ඔහු පවරන්නේ බස් රථයේ ගමන් කරන මගීන් වෙත බව නොකියැවෙන කාරණයයි. කප්පම් කණ්ඩායම් වලට අයුතු ආකාරයට මුදල් ගෙවන්නට සිදුව ඇති බව ව්‍යාපාරිකයෝ සඳහන් කරති.

මෙම කප්පම ගෙවන්නේපාරිභෝගිකයන්ය.සේවයක් කරගන්නට, අවසරයක් ගන්නට පමණක් නොව ඕනෑම වැඩක් කරගන්නට අතයටින් මුදලක් දෙන්නට සිදුවීම බරපතල කාරණයකි. මෙම ගෙවන මුදල අවසානයේ දී සාමාන්‍ය පොදු ජනතාව ගෙවන වන්දියක් බවට පත්වීම එහි කණගාටුදායක පැත්තයි. පුද්ගලික බස් රථයක සිට ජන ජීවිතයට අදාල සියලූ අංශ වල කප්පම් ගැනීම සුලබව සිදුවන අතර ජනතාව මෙයට හුරු වී තිබේ. නීත්‍යානුකූලව සිදුවන කාර්ය පටිපාටිය ඉක්මවා අතරමැද කණ්ඩායම් ව්‍යුහය තුළට ප‍්‍රවේශ වන විට ඕනෑම රටක ආර්ථිකය අකාර්යක්ෂම එකක් බවට පත්වෙයි. ඇමරිකාවේ ප‍්‍රකට චිකාගෝ සංස්කෘතියෙන් සිදු වූයේ එයයි. පැවැත්මට බියක්, හිරිහැරයක් ඇති වන විට අලූත් දෙයක් සිදුවෙන්නේ නැත. අලූත් ව්‍යවසායකයෙකු, අලූත් නිෂ්පාදකයෙකු බිහි නොකරන සමාජය තුළ ආර්ථිකය දුබල එකක් වන අතර අවසානයේ දී එය සමස්ථය පීඩනයට පත් කරයි.

ශ‍්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික සහ සමාජ ව්‍යුහය තුළ කප්පම්කාර ස්වභාවය ක‍්‍රමයෙන් පෝෂණය වෙමින් පවතින බව පෙනෙන්නට තිබේ. පැවැති ආණ්ඩු අනුගමනය කරන ලද ප‍්‍රතිපත්ති හෙයින් ශ‍්‍රී ලංකාව මැදි ආදායම් රටක මට්ටමට පත් විය. එය අවස්ථා බහුල සමාජයක් නිර්මාණය කළේය. මෙම අවස්ථා සාධාරණ ආකාරයට උපයෝගී කරගැනීම වෙනුවට පටුවාසි තකා කි‍්‍රයා කරන අතරමැදියන් මෙකී කප්පම් භීතිය ඇතිකරන ලද බව සඳහන් කළ හැකිය. පළමු අවස්ථාවේ දීම එය මැඩ පවත්වා පාලනය කරන්නට උත්සුක නොවූ දේශපාලනය මෙයට යම් ආකාරයකට වගකිව යුතුව තිබේ.

ව්‍යවසායයක් ආරම්භ කිරීමේ දී, ඒ වෙනුවෙන් රටක් තුළ ඇති පහසුකම ජාත්‍යන්තරව පිළිගැනීමට ලක්ව තිබේ. එය ජාත්‍යන්තරව ශ්‍රේණිගත වන අතර ලෝකයේ බලවත් ආයෝජකයන් තමන්ගේ ධනය යොදවන්නේ මෙම ශ්‍රේණිගත කිරීම් සලකා බලා එයින් අඟවන යතාර්ථය අනුවය. ශ‍්‍රී ලංකාව එක පැත්තකින් අති විශාල පරිශ‍්‍රමයක් දරා ලෝක ආයෝජකයන්ට රටට කැඳවන අතර අනෙක් පැත්තෙන් ඔවුන්ට සන්නිවේදනය වන චිත‍්‍රය අනුව මෙරට කප්පම් කල්ලි ව්‍යවසායකත්වයට අභියෝගයක් වශයෙන් නැගී සිටින්නට පටන්ගෙන තිබේ.

ව්‍යාපාරයක් කරගෙන යන විට එයට බාධා කර ධනය උපයා ගන්නා ආකාරය පමණක් නොව රට තුළ අලූත් දෙයක් කරන්නට සූදානම් වන ව්‍යවසායකත්වයට අවහිර වන නීත්‍යානුකුල නොවන ව්‍යුහ පාලනය කිරීමට නීතිය සමත්විය යුතුය. බලහත්කාරය වෙනුවට සහයෝගීත්වය ප‍්‍රකාශ විය යුතු අතර බලපෑම් වලින් තොර සන්සුන් දේශයක් අපේක්ෂා කරන්නට අවශ්‍යය.පශ්චාත් යුද කාල සීමාවක පසුවන ශ‍්‍රී ලංකාවට යුක්තිය, සාධාරණත්වය සමබන්ධව ගැටලූ මතුවීම පිළිගත හැකි තත්ත්වයකි. ත‍්‍රස්තවාදය මර්දනය කිරීමේ දී ආණ්ඩුව අසීමිත බලයක් ඇතිව ක‍්‍රියා කරන අතර එය ආර්ථිකයට අවහිරයකි. මෙම බලය සම්බන්ධයෙන් අතරමැදියන් සේ හැසිරෙන්නට උත්සුක වන කණ්ඩායම් ආණ්ඩුව අයිිතිකරගෙන ඇති අසීමිත බලය නැවත සිවිල් සමාජයට පවරන ගමනට ද බාධා කරන බව තේරුම් ගැනීම අවශ්‍යය.

2016/03/09 – ලංකාදීප

රටට බත සපයන්නේ ගොවියන්ය. ගොවිතැන ආර්ථිකයක් පමණක් නොව සංස්කෘතික අනන්‍යතාවයක් සහිත කර්මාන්තයකි. කෘෂිකර්මයෙහි වී ගොවිතැනට හිමි ස්ථානය වෙනුවෙන් ශ‍්‍රී ලාංකේය රාමුවක් තිබේ. කෙත් බිම කොටා මඩවා, අස්වද්දන සහ එයින් පසු අස්වැන්න නෙලා ගෙට ගන්නා තෙක් සම්පූර්ණ සම්ප‍්‍රදායක් තිබිණ. එය තුළ බත යනු බුද්ධ බෝගයකි. සහල් නිපදවන ගොවිතැනෙහි නිරත ගොවියෝ සරල පැවැත්මක් ඇති ජන කොටසක් විය. සියවස් ගණනක් පැවැති, පැවැත්මෙන් පෝෂණය වූ වි ගොවිතැන අද සංකීර්ණ තැනකට පත්ව තිබේ. එම සංකීර්ණ පසුබිම තුළ ගොවියා සහ ගොවිතැන බලවත් අර්බුදයකට පත්ව ඇති බව සඳහන්ය.

පෙනෙන ආකාරයට මෙම අර්බුදයේ කේන්ද්‍රය කුමක්ද? තම පවුලේ අවශ්‍යතාවය වෙනුවෙන් සහල් නිපදවීමේ උවමනාව වෙළඳ පොල වෙනුවෙන් සහල් නිපදවීම දක්වා වෙනස්වීමය. ගොවියාගේ එදිනෙදා වියදම් වෙනුවෙන් මුදල් අවශ්‍ය වන අතර ඒ වෙනුවෙන් වී විකුණා මුදල් උපයා ගන්නට සිදුවෙයි. වී විකුණන සහ පාරිභෝගික අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් සහල් නිපදවන විට එහි තත්ත්වය, මිල තරඟකාරීත්වය සහ පාරිභෝගික ඉල්ලූම යනාදී වශයෙන් නොයෙක් කාරණා සැලකිල්ලට ගැනේ. කුඩා පරිමාන වී වගාවෙහි යෙදෙන ගොවියන්ට සිය අස්වැන්න ප‍්‍රමාණවත් නොවන අතර වැඩි අස්වැන්නක් වෙනුවෙන් කාබනික ගොවිතැන වෙනුවට රසායනික ක‍්‍රම වලට අනුගත වෙන්නට මෑත කාලීනව සිදු වූ බව පැහැදිලිව නිරීක්ෂණය කළ හැකිය.

රසායනික පොහොර, කෘෂි සහ කාමි නාශක යනාදියට ක‍්‍රමානුකූලව නතු වූ මෙරට වී ගොවිතැන අද ආර්ථික වශයෙන් අර්බුදයකට මුහුණ පා ඇති අතරතුර ශරීරයට අහිතකර වී නිපදවන සහ ගොවියා රෝගියෙකු කරන එකක් බවට පත්ව තිබේ. ආහාර අර්බුදයක් ඇතැයි ප‍්‍රකාශ කර වැඩිපුර නිපදවන්නට ගොවියන් පෙළඹ වූ ආණ්ඩු වෙනුවට වත්මනෙහි සිදුවී ඇත්තේ කාබනික ගොවිතැන වෙනුවෙන් ගොවියා යොමු කරන වැඩසටහන් සම්පාදනයටය. වැඩි දියුණු බීජ, වැඩි දියුණු පොහොර, වැඩි දියුණු කරන ලද යන්ත‍්‍ර සූත‍්‍ර ගොවි බිමට පැමිණ ඇති නමුත් ගොවියා ගේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කරන්නට මෙකී මෙවලම් වලට හැකියාවක් ලැබී නැත. ගොවිතැනට ශ‍්‍රම හිඟයක් ඇති බව සඳහන් වන නමුත් මෙරට ගොවියන් සාර්ථකව කාර්මික මෙවලම් වලට අනුගතව තිබේ. ගොවිපොල අස් වැද්දීම, පැල සිටුවීම පමණක් නොව අස්වැන්න නෙලාගෙන ඒවා ගබඩා කිරීමට ද යන්ත‍්‍ර හවුල් වී තිබේ. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් අඩු ශ‍්‍රමයකින් වැඩි අස්වැන්නක් ලබා ගන්නට මෙරට ගොවියන් සමත් වී ඇත.

කලාපයේ හෝ ලෝකයේ වී ගොවිතැනේ ඵලදායීතාව සමග සසඳනවිට ප‍්‍රතිශතය යම් ප‍්‍රමාණයකින් අඩු නමුත් 1940 ගණන් වල තත්ත්වය සමග සසඳන විට විශාල ප‍්‍රගතියක් පමණක් නොව සහල් අතින් ස්වයංපෝෂිත රටක් බිහි කිරීමට හේතු වීමකි.මෙතැන් සිට ඉදිරියට බත නිපදවීම සම්ප‍්‍රදායික කෘෂි කර්මාන්තයක් ලෙස පවත්වාගෙන යන්නේ ද නොඑසේ නම් වෙළඳපොල වෙනුවෙන් නිපදවන ලාභදායී කර්මාන්තයක් සේ පවත්වාගෙන යන්නේ දැයි විමසා බැලිම වැදගත්ය. ජපානය වී වගා කරයි. නමුත් එරට සහල් නිපදවීම අතිශය වියදම් සහගත එකකි. ගොවිතැන ආරක්ෂා කරන්නට එම රටවල ආණ්ඩු අති විශාල සහන සලසමින් එහි සම්ප‍්‍රදාය පවත්වාගෙන යයි. තායිවානය, ඉන්දුනීසියාව වැනි රටවල් මහා පරිමානයෙන් සහල් නිපදවන අතර ඒවා ලාභදායීව නිපදවා ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොලට අපනයනය කරමින් සිටිති.

ශ‍්‍රී ලංකාවේ ගොවිතැන සහනාධාර සහිතව කාබනික එකක් වශයෙන් රටට සහ ගොවියාට හිතකර ලෙස පවත්වාගෙන යා හැකි අතර ඒ වෙනුවෙන් ආණ්ඩුව සහ සමාජය විශාල මිලක් ගෙවන්නට කැමැති විය යුතුය. සහනාධාර රහිතව, කාර්මික මෙවලම් යොදවා මහා පරිමානයෙන් වගාකර වෙළඳපොලට ලාභ දායක ලෙස සහල් නිපදවිය හැකිය. එහි ගුණාත්මක භාවය හෝ සම්ප‍්‍රදායික ලක්ෂණ නැත. සමාජයීය කැපවීම අඩුය. ගොවියා ගොවිතැනින් ඉවත් වන්නට ඉඩ ඇති අතර ඒ වෙනුවට ගොවිපොල පාලනය කරන සමාගම් බිහි වෙන්නට ඉඩ තිබේ. ගොවියා එහි කුලී කරුවෙකු විය හැකිය. මෙම අන්ත දෙක අතර මැද සිටින රටට අලූත් තත්ත්වය දෙස අලූතින් සාකච්ඡුා කරන්නට සිදුව ඇති බව සඳහන් කළ යුතුය.

2016/02/03 – ලංකාදීප

මහනුවර ශ‍්‍රී දළදා මාලිගාව ඉදිරිපිට මහා මාර්ගය වහා විවෘත කරන ලෙස බල කිරීමට පොදු ජනතාවට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී අයිතියක් තිබේ. දන්ත ධාතූන්වහන්සේ වැඩ සිටින මාළිගාව ආරක්ෂා කර එහි උන්නතිය වෙනුවෙන් සියලූ පියවර ගත යුතුය යන මතයෙහි සිටින්නට ද රට වැසියන්ට අවස්ථාවක් ඇත. මත දෙකක් ඇති දෙපිරිසක් තමන් දරන අදහස් වෙනුවෙන් තර්ක ගොඩනගමින් සිටී. එය මේ දිනවල නිරීක්ෂණය කළ හැකි අවධානයට ලක්වන කරුණකි. සත්‍ය අනාවරණය කර ගත හැක්කේ මත ගැටී ඇවිලි සටන් කිරිමෙන් නොවේ. සාවධානව විමර්ෂණය කිරීමෙන්ය.

දන්ත ධාතූන් වහන්සේ ශ‍්‍රී ලංකාවට වැඩම කරවන්නේ ඇයි? එය ආරක්ෂාව සම්බන්ධ කාරණයකි. දළදා වහන්සේ ආරක්ෂා කර දෙන වගකීම පැරණි ලංකාවේ නරපතියෝ භාරගත්තේ මහත් භක්ත්‍යාදරයෙන්ය. දිවි පරදුවට තබා දළදා වහන්සේ ආරක්ෂා කළ බව ඉතිහාසය පෙන්වා දෙයි. දළදා වහන්සේගේ භාරකාරත්වය කොපමණ බලවත් එකක් ද යත් එය රාජ්‍යයේ උරුමය සංකේතවත් කරයි. අනුරාධපුරය, පොලොන්නරුව, දඹදෙණිය යනාදී වශයෙන් රාජ්‍ය පාලනයේ යුග වෙනස්වන නමුත් දළඳා වහන්සේ සතු සුවිශේෂී බලය එක හා සමානය. ආක‍්‍රමණ වල දී ආරක්ෂා වෙයි. සතුරු උපද්‍රව වලින් බේරා ගනියි. ලංකාව යටත් විජිතයක් බවට පත්වන විට පවා දළඳා වහන්සේ ගේ ගෞරවය තහවුරු කෙරෙති. නොයෙක් බාධා, කුමන්ත‍්‍රණ සහ බලවේග කි‍්‍රයාත්මක වූ නමුත් සුරක්ෂිත සහ සියලූ ජන වන්දනීයත්වය පැවැති බව ඉතිහාසය පුරා පෙන්වා දෙන සත්‍යයකි.

අධිරාජ්‍යවාදී පාලන කාලයේ දී පවා ආගමික සහ සංස්කෘතික වශයෙන් දළඳා වහන්සේ සතු අනන්‍යතාවය හඳුනාගෙන තිබූ බව සඳහන් කළ යුතුය. රාජ්‍ය පාලනය භාර ගන්නා නමුත් මල්වතු අස්ගිරි මහා විහාරයන් වෙතින් දළඳා වහන්සේ අත්පත් කරගන්නට සූදානම් වන්නේ නැත. දියවඩන නිලමේ තනතුර පත් කර ගැනීමට ඔවුන් දන්නා ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ජන්ද ක‍්‍රමය අනුව සැලැස්මක් සකස් කරන්නේය. ශ‍්‍රී ලංකාව නිදහස් වන නමුත් නිදහසින් දශක හතකට ආසන්න කාලයක් ගත වීමෙන් පසුව පවා අධිරාජ්‍යවාදීන් හඳුන්වා දුන් දළදා මාළිගාවේ පැවැත්මට අදාල රීති වෙනස් කරන්නට හැකියාවක් ලැබී නැත.

ශ‍්‍රී ලංකාව වේගයෙන් සමාජ පරිවර්තනයකට ලක් වෙමින් තිබේ. ආර්ථික සමාජ සහ සංස්කෘතික වටිනාකම් වෙනස් වෙමින් පවතින බව මෙම පරිවර්තනය තුළ දැකිය හැකි එක්තරා වැදගත් ලක්ෂණයකි. දළඳා මාලිගාව සහ ඒ අවට කලාපය සංවාදයට ලක්වන්නේ මෙම පීඩනයෙහි එක්තරා කෘත්‍යයක් අනුව බව පැහැදිලිව පෙනෙන එක්තරා සියුම් කාරණයකි. වර්ධනය වන මෙම තත්ත්වය තේරුම්ගත යුතු ජනතා අභිලාශයන් අනුවය.
මහනුවර නගරයේ අධික රථවාහන තදබදය බලවත් ගැටලූවකි. එය මහනුවරට පමණක් නොව ප‍්‍රධාන නගරවල පොදු ලක්ෂණයකි. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් වායු සහ ශබ්ධ දුෂණය අපේක්ෂා කළ යුතුය. අධික ජනගහනයක් රැස්කන විට නගරය තුළ ඇති සෞම්‍ය භාවය අනතුරට පත්වන අතර සැනසිලි සහගත පූජා නගරයක් වෙනුවට මහනුවර ඉතා සංකීර්ණ අවිධිමත් තැනක් බවට පත්ව තිබේ. එවැනි තත්ත්වයකට පත්වීම කෙබඳු අරුමයක්ද?

දළදා මාළිගාව ඉදිරිපිට මහා මාර්ගය ගැන විවාදය මෙරට සියලූ ආකාරයේ වාද විවාද අතුරින් එකක් පමණකි. ත‍්‍රස්තවාදී තර්ජන පැවැති කාලයේ වසා දමන ලද මාර්ගය නැවත විවෘත කරන තීන්දුවට එලැඹෙන විට සලකා බැලිය යුතු පැති ගණනාවක් තිබේ. මහනුවර රාජධානිය තුළ පැවැති පැවැති ස්වභාවය, අධිරාජ්‍යවාදී යුගයේ තත්ත්වය සහ වර්තමානයේ පවතින ආකාරය විමසා බැලීම ඉතාමත් වැදගත්ය. දෛනික පැවැත්ම සලකා බලා මාර්ගය විවෘත කිරීමට තීන්දු කිරීම එකකි. අනෙක් තීරණය ඕනෑම මිලක් ගෙවා මහනුවර මහ නගරය ජන පහසුව උදෙසා නැවත සැලසුම් කිරීමය. දළඳා මාළිගයේ වන්දනීයත්වයට පමණක් නොව නගර වැසියන්ගේ ජීවිතයට යන කාරණා වෙනුවෙන් දීර්ඝ කාලීන විසඳුමක් අවශ්‍ය බව ඉතාමත් පැහැදිලිය.